ONE. Ispred svog vremena

ONE. ISPRED SVOG VREMENA

ONE. ISPRED SVOG VREMENA je originalna multimedijalna predstava koja spaja živo izvođenje, izložbu, instalacije, performanse, video rad i fotografiju.

Inspiracija i povod za projekat su život i rad žena koje su delovale u periodima izgradnje i modernizacije građanskog društva, a koje su pomerale granice u svojim oblastima i vrlo često bile prve žene koje su delovale u određenim poljima - ispred svog vremena. Iako su njihova postignuća bila značajna za našu kulturu, njihovo delo još uvek nije dovoljno poznato i vidljivo u kulturnom i istorijskom nasleđu. Njima kao i našim savremenicama, posvećujemo ovaj projekat. 

Projekat je predviđen za nekonvencionalan prostor. Sastoji se iz više segmenata koji se nadovezuju, svaka soba/prostor je posvećen jednoj ili više od žena koje su inspiracija za rad, dok se publika slobodno kreće kroz različite prostore. Na taj način se postiže svojevrsna kohezija između pozorišta, izložbe i performansa i daje potpuno novi doživljaj scenskoj umetnosti, a u isto vreme se izlazi iz pozorišne „crne kutije“ što daje mogućnost prilagođavanju projekta različitim prostorima. Iako se segmenti oslanjaju na život pionirki, oni nemaju biografski pristup već konceptualni i transformativni, koji svakom elementu-delu ovog multimedijalnog projekta donosi umetnički pečat i originalnost. 

Multimedijalne instalacije, performansi, video i fotografija inspirisani su životima žena koje su bile pionirke u svojim oblastima u našem društvu: Danica Tomić (1905-1960), prva pilotkinja sa dozvolom u Srbiji; Ljubica Marić (1909-2003), prva kompozitorka u Srbiji; Jelisaveta Načić (1878-1955), prva arhitektica u Srbiji; Ksenija Atanasijević (1894-1981), filozofkinja i prva žena doktor nauka kod nas; Anica Savić Rebac (1892-1953), srpska književnica, istoričarka filozofije, prevodilac i profesorka Univerziteta u Beogradu; Beta Vukanović (1872-1972), začetnica prve umetničke karikature kod nas; Jelena Šantić (1944-2000), balerina i koreografkinja, aktivistkinja za ljudska prava, pacifistkinja koja je bila među prvima koja se oglasila protiv ratova i razaranja ’90 godina; Jelena J. Dimitrijević (1862-1945) srpska književnica, svetska putnica i dobrotvorka, u istoriji srpske književnosti, smatra se prvom književnicom koja je napisala i objavila prozno delo-putopis; Sonja Drljević (1942-2017) anarhokomunistkinja, feministkinja i aktivistkinja antiratnog pokreta; Draga Dimitrijević Dejanović (1840-1871) srpska društveno-kulturna aktivistkinja, učiteljica, glumica, književnica i publicistkinja. Zbog stavova koje je zastupala u vezi sa položajem žena u društvu s pravom je nazvana „prvom srpskom feministkinjom“; Katarina Milovuk (1844-1913) upravnica i predavačica na Višoj ženskoj školi u Beogradu, jedna od osnivačica Beogradskog ženskog društva i Ženskog muzičkog društva, urednica ženskog časopisa Domaćica, humanitarka i borkinja za ženska prava; Maga Magazinović (1882-1968) prva modernistička koreografkinja, filozofkinja, borkinja za prava žena i novinarka; Julka Hlapec Đorđević (1882-1969) bila je srpska književnica, feministkinja, kritičarka, aktivistkinja, filozofkinja, prevoditeljka; Jelena Spiridonović Savić (1890-1974) srpska pesnikinja, pripovedačica i esejistkinja; Savka Subotić (1834-1918) srpska dobrotvorka i jedna od prvih feministkinja u Vojvodini;

ONE. Ispred svog vremena privukle su veliku pažnju i netipične pozorišne publike. Sva tri premijerna izvođenja su bila maksimalno posećena, a utisci i reakcije publike su dokazali koliko je važno da se o ovoj temi govori. Premijera je održana 15. januara 2024. u UK Parobrod u Beogradu.

Predstava je nagrađena na Art Trema Festu u Rumi, Zlatnom maskom za najbolju kostimografiju, Srebrnom maskom za društveni angažman kroz pozorišnu umetnost, a Tremin žiri aktivnih građana u kulturi dodelio je Nagradu za najbolju režiju i dramaturgiju i Nagrada za scenski prostor i dizajn svetla, a imala je i uspešno gostovanje u Crnoj Gori na Danima nezavisne scene u Kraljevskom pozorištu Zetski dom na Cetinju.

Koncept i režija
Jadranka Anđelić i Dijana Milošević

Scenska intervencija STRAH OD LETENJA
 Milica Petrović - inspirisana Danicom Tomić, prvom pilotkinjom u Srbiji
Tekst: Milica Petrović i dokumentarni izvori

Muzički performans DOSEGNI GLASOM
Ljubica Damčević - inspirisana Ljubicom Marić, prvom kompozitorkom u Srbiji

Scenska intervencija ŽIVOT KAO POBUNA
Ivana Milenović Popović - inspirisana Jelisavetom Načić, prvom arhitekticom u Srbiji

Interaktivni performans U SALONU PATRIJARHATA
Zoran Vasiljević - Gospodin „N“ inspirisan Ksenijom Atanasijević, filozofkinjom i Anicom Savić Rebac, književnicom
Tekstovi: Dokumentarni izvori, citati reakcija tadašnjih dekana i profesora Univerziteta u Beogradu i Univerziteta u Skoplju, priredio Zoran Vasiljević

Performans PRELAZAK
Snežana Arnautović Stjepanović  - inspirisana kulturnim vezama između prošlosti i sadašnjost
Učestvuju: Snežana Arnautović Stjepanović, Ivica Stjepanović, Teodor Stjepanović

Fotografija J.Š
Nemanja Maraš - inspirisan Jelenom Šantić, balerinom, koreografkinjom, antiratnom aktivistkinjom

Performans MOST
Miona Petrović - inspirisana Jelenom Šantić, balerinom, koreografkinjom, antiratnom aktivistkinjom

Interaktivna zvučna instalacija VAL
Dijana Mitrović
U zvučnom zapisu korišteni su tekstovi autorki (prema redosledu pojavljivanja): Anica Savić Rebac, Draga Dejanović, Katarina Milovuk, Maga Magazinović, Julka Hlapec Đorđević, Ksenija Atanasijević, Jelena Šantić, Jelena Spiridonović Savić, Savka Subotić
Tekst čitaju: Ljubica Damčević, Milica Petrović, Ivana Milenović Popović
Muzika: Ljubica Marić, Sonata fantazija

Video rad PRVE
Jelena Rubil - inspirisana ženama ispred svog vremena

Video rad ONE
Jadranka Anđelić - inspirisana ženama ispred svog vremena